Sveti Sava – školska Slava!

Sveti Sava se izdvaja kao izuzetna ličnost srpske istorije. Pored svoje titule kao srpskog princa, monaha, književnika i prvog arhiepiskopa nezavisne Srpske pravoslavne crkve, on je ostavio značajan trag na kulturnom i verskom planu.

Rođen je 1175. godine kao Rastko Nemanjić, najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje i Ane Nemanjić. Još u detinjstvu se isticao svojom pobožnošću, redovno prisustvujući crkvenim službama i pokazavajući poseban interes za ikone.

Kada je imao samo 17 godina, Rastko je upoznao jednog monaha i sa njim je započeo putovanje ka manastiru Svetog Pantelejmona na Svetoj gori, ostavivši iza sebe očevu kuću. U ovom manastiru je zamonašen 1192. godine i dobio je ime Sava, koje će postati poznato i slavno širom srpskih zemalja.

Kasnije, zajedno sa svojim ocem, koji je takođe postao monah i dobio ime Simeon, Sava je podigao manastir Hilandar, prvi srpski manastir na Svetoj gori. Ova svetinja je postala simbol vere i duhovnosti srpskog naroda i igra važnu ulogu u vezi sa očuvanjem srpske duhovne tradicije kroz vekove.

U Srbiji, 1202. godine, izbio je sukob za vlast među sinovima župana Stefana Nemanje. Zahvaljujući Savinom zalaganju, Srpska pravoslavna crkva je postala autokefalna, nezavisna crkva koja ne zavisi od drugih crkava. Ovo je bio ključni trenutak u istoriji srpske crkve i odrazilo se na kulturni, verski i politički razvoj srpskog naroda.

U manastiru Žiča, koji je izgradio Stefan Prvovenčani, Sava je 1234. godine predao svoju arhiepiskopsku titulu svom učeniku Arseniju, i na taj način ga proglasio drugim srpskim arhiepiskopom. Ova odluka je obeležila Savinu velikodušnost i predanost širenju pravoslavlja u srpskim zemljama.

Nakon toga, Sava je započeo putovanje sa željom da završi svoj život lutajući po nepoznatim zemljama. Izuzetno odlučan i hrabar, ostavio je iza sebe dubok pečat u istoriji srpske crkve i kulture.

Nažalost, krajem 16. veka, muslimanski osvajači, Osmanlije, su spalili Savine mošti na vračarskom uzvišenju, u Beogradu. Međutim, Savina duhovna i kulturna zaostavština je nastavila da živi u srcima srpskog naroda.

Sveti Sava je ne samo verska figura, već i važan deo srpske tradicije. On je školska slava u Srbiji i tako se zvanično obeležava već od 1840. godine. Taj dan je prilika za sve učenike i nastavnike da se ponosno sete Savinih zasluga i da uplove u bogatu svetosavsku tradiciju.

Hram Svetog Save, koji se danas nalazi na mestu gde su Osmanlije spalile Savine mošti, predstavlja jedan od najznačajnijih pravoslavnih hramova na globalnom nivou. Ova monumentalna građevina je simbol vere, otpornosti i ljubavi srpskog naroda prema svom velikom duhovnom lideru.

Sveti Sava je ostavio trajan trag u srpskoj istoriji i kulturi. Njegova ličnost i dela su neiscrpna inspiracija za generacije koje dolaze. Njegova predanost veri, duhovnosti i obrazovanju ostaje važan deo srpske nacionalne identifikacije. Danas, kada se setimo Svetog Save, sećamo se čoveka koji je svoj život posvetio uzvišenim vrednostima i čija je misija ostavila neizbrisiv pečat na kulturnom i verskom razvoju Srbije.